Zintegrowany System Prewencji Wypadkowej (ZSPW)
Analiza wypadkowości
Kompleksowe podejście do bezpieczeństwa i higieny pracy wymaga aktywnego zapobiegania zagrożeniom i jest związane z potrzebą gromadzenia informacji o zagrożeniach wypadkowych przed wystąpieniem ich niekorzystnych skutków.
Dla każdego 1 ciężkiego wypadku (lub śmierci) występuje 29 wypadków z niezdolnością do pracy oraz 300 wypadków bez urazu.
Koszt wypadku przy pracy w przedsiębiorstwie można obliczyć sumując wszystkie składniki kosztów, które są związane z wypadkiem gdzie:
Ko = (KCS + KPMiT + KN + KZ + KZP + KSM + KN + KŚ +KI ) – O
- Ko – całkowity koszt wypadku przy pracy,
- KCS – koszt czasu straconego wskutek wypadku,
- KPMiT – koszt pomocy medycznej i transportu,
- KN – koszt nadgodzin,
- KZ – koszt zastępstw,
- KZP – koszt zakłóceń w produkcji,
- KSM – koszt strat materialnych,
- KN – koszt napraw,
- KŚ – koszt odszkodowań,
- KI – koszty inne,
- O – odszkodowania otrzymane przez przedsiębiorstwo z instytucji ubezpieczeniowych
(zmniejszające koszty wypadków)
Analiza wypadkowości służy profilaktyce i prewencji. Powinna wskazywać aktualną sytuację w zakresie wypadkowości w zakładzie, rodzaj prac, technologii i stanowisk o szczególnym zagrożeniu wypadkowym oraz zakres działań zmierzających do usunięcia tych zagrożeń. Informacje o zagrożeniach wypadkowych przed wystąpieniem ich skutków może dostarczyć odpowiedni system rejestracji wydarzeń wypadkowych, a analiza tych wydarzeń może wspomóc projektowanie skutecznych działań w zakresie prewencji wypadkowej. Każdy wypadek powodujący uraz jest poprzedzony wystąpieniem wielu podobnych zdarzeń, które nie powodują urazu.
W prewencji wypadkowej ważna jest potencjalna możliwość spowodowania urazu, a nie rzeczywisty rezultat.
Na ogół liczba zarejestrowanych niebezpiecznych zdarzeń w porównaniu do liczby wypadków urazowych jest mała i wynika z faktu rejestrowania tylko części niebezpiecznych zdarzeń (zawiązanych z poważnym potencjalnym zagrożeniem życia osób lub poważnymi urazami).
Pracownicy będący podstawowym źródłem informacji o zdarzeniach wypadkowych powinni być motywowani do zgłaszania takich zdarzeń potencjalnie wypadkowych. Jest to jeden z podstawowych warunków wysokiej skuteczności funkcjonowania systemu, wyrażonej dużą liczbą rejestrowanych zdarzeń.
Należy zatem zgromadzić jak najwięcej informacji o tych zdarzeniach i tym samym wdrożyć w przedsiębiorstwie nie tylko procedury ich rejestrowania, ale także skuteczne sposoby motywowania pracowników do zgłaszania wydarzeń wypadkowych.
Każdy pracodawca zobowiązany jest systematycznie analizować przyczyny wypadków przy pracy i na podstawie tych analiz stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej (art. 236 KP).
Celem ZSPW (zgodnego z normą PN-N ISO 18001:2004) jest zarządzanie działaniami na rzecz poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników oraz osób trzecich znajdujących się na terenie przedsiębiorstwa.
ZSPW obejmuje nie tylko techniczny dozór i ochronę pracownika w miejscu pracy, ale także stanowi zadanie edukacyjne mające na celu zachęcanie zarówno pracodawców jaki i pracowników do stosowania metod pracy zapewniających bezpieczeństwo oraz rozbudzenie świadomości występującego ryzyka w środowisku pracy.
ZSPW promuje bezpieczne i zdrowe warunki pracy, wdrażając strukturę w ramach której organizacja może spójnie określać i kontrolować zagrożenia i zmniejszać prawdopodobieństwo wystąpienia wypadków, co sprzyja dostosowaniu się do obowiązujących przepisów i podniesieniu ogólnej wydajności.
ZSPW skupia uwagę na wykrywaniu ewentualnych przyczyn wypadków i ich eliminowaniu, zanim doprowadzą one do niepożądanych zdarzeń, jak również na wypracowaniu sposobów skutecznego reagowania na sytuacje już zaistniałe, związane z wystąpieniem wypadków.
Założenia Zintegrowanego Systemu Prewencji Wypadkowej
Identyfikacja czynników zagrożeń i ograniczanie zdarzeń wypadkowych.
- Rozwój techniki bezpieczeństwa w procesach pracy.
- Doskonalenie oraz właściwy dobór środków ochrony indywidualnej, zapobieganie zagrożeniom środowiska pracy związanym z poważnymi awariami przemysłowymi.
- Doskonalenie metod zarządzania procesami pracy w celu kształtowania kultury bezpieczeństwa oraz wydajności i jakości produkcji.
- Rozwój systemu edukacji oraz informacji i promocji nowych rozwiązań bezpieczeństwa pracy i ergonomii.
- Zastosowanie ergonomii w procesach pracy.
Korzyści z wdrożenia ZSPW
Podstawową korzyścią ze stosowania Zintegrowanego Systemu Prewencji Wypadkowej jest zapewnienie systematycznego mierzenia poziomu bezpieczeństwa pracy poprzez analizę zaistniałych zdarzeń wypadkowych oraz potencjalniewypadkowych. Ponadto:
- Potencjalne zmniejszenie liczby wypadków.
- Ograniczenie przestojów i obniżenie związanych z nimi kosztów.
- Lepsze zarządzanie zagrożeniami dla zdrowia i bezpieczeństwa.
- Redukcja kosztów ubezpieczeń.
- Zmniejszenia ryzyka ponoszenia strat związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa pracy pracownikom.
- Zmniejszenie absencji chorobowej pracowników.
- Podnoszenie kwalifikacji wraz z uwzględnianiem roli pracowników i ich zaangażowania do działań w zakresie BHP.
- Zwiększenie wydajności i jakości pracy.